Langzamerhand blijkt dat ploegen veel nadelen kent. Een alternatief is de niet-kerende grondbewerking (NKG). NKG zorgt voor een beter bodemleven en een betere bodemstructuur, waardoor er minder snel een watertekort ontstaat. En het blijkt dat bij toepassen van NKG de opbrengsten bij de meeste gewassen gelijk blijven.

Een vertrouwd gezicht in het najaar op kleigrond en in het voorjaar op zand: de akkerbouwer die prachtige rechte voren ploegt op zijn land. Daarmee maakt hij de grond klaar voor het komende seizoen. Maar meer en meer blijkt dat ploegen een negatieve invloed heeft op het bodemleven. Het blijkt dat ploegen zelfs in diepere grondlagen zorgt voor bodemverdichting. Het alternatief voor ploegen? Een niet-kerende grondbewerking (NKG). Bij NKG wordt de bodem niet dieper dan 12 centimeter bewerkt en vermengt men gewasresten alleen oppervlakkig met de bodem.

Voorlopers zijn zeer positief

Binnen de PPS Beter Bodembeheer wordt op onderzoeksbedrijven en door akkerbouwers ervaring op gedaan met NKG. Co’nn Rennen is akkerbouwer in Zeewolde en zegt: “Het blijkt dat de aardappelen goed groeien met NKG. Kluiten en onkruid zijn tegen de verwachting in geen probleem en de schilkwaliteit is zelfs beter geworden dan vroeger.”

Sam Magnus boert in het Vlaamse Merchtem al zes jaar zonder ploeg. Naast alle genoemde voordelen van ploegloos boeren, ziet hij juist een voordeel tijdens droge perioden. Bij ploegloos boeren zorg je ervoor dat er zo min mogelijk storende lagen zijn in de grond. Zo kunnen de plantenwortels diep doordringen in de grond. Daarmee halen ze de aanwezige voedingsstoffen in de bodem maximaal naar boven. Daarnaast zorgen wormen voor extra gangen in de bodem. Die gangen zijn belangrijk: voor het afvoeren van overtollig water en om wortels de kans te geven om diep in de grond te dringen. Daardoor is water een minder groot probleem in een diep doorwortelde bodem.

Ploeg aan de kant…en dan?

Is het dus een kwestie van de ploeg met pensioen sturen en dan komt het goed? Nee. De overgang naar NKG is er één van de lange adem. Grond die altijd bewerkt is met ploeg of spitmachine heeft weinig stabiele poriën meer. Hierdoor ontbreekt vaak voldoende bodemleven voor het in standhouden van de structuur. Ook zijn er vaak storende lagen, zoals een ploegzool. Daarom is voorbereiding nodig, naast nauwlettende monitoring en ingrijpen tijdens het seizoen. Onderzoek binnen PPS Beter Bodemheer geeft veel praktische ervaringen. Voor de aardappelteelt op verschillende grondsoorten delen onderzoekers en akkerbouwers handreikingen en ervaringen.

Vruchtwisseling en woelen

Overstappen van ploegen naar NKG vereist allereerst voorbereiding: een juiste vruchtwisseling is een belangrijk onderdeel voor het succes van NKG. De voorvrucht en het volggewas bepalen mede het succes.

Zeker de eerste jaren kan woelen het ploegen of spitten vervangen. Hierbij wordt de ondergrond gewoeld zonder deze te vermengen met andere bodemlagen. Daarom mag deze grondbewerking niet te diep of te intensief zijn.

Groenbemester en onkruidbestrijding

Om het maximale effect van NKG te bereiken zijn groenbemesters nodig. De groenbemester zorgt voor bedekte grond in de winter. Dit beschermt de bodemstructuur en voedt het bodemleven. Zaai de groenbemester tegelijk in met het woelen. Kies voor een vorstgevoelige groenbemester die je na de winter goed kunt klein maken en onderwerken.

Tijdens het seizoen kan de onkruiddruk een uitdaging zijn, vooral in de biologische teelt. Het is dus belangrijk om te monitoren en te beslissen wanneer en hoe in te grijpen.

Kosten en opbrengsten bij NKG

De kosten van toepassing van NKG zijn vrijwel gelijk aan ploegen, uit onderzoekbinnen PPS Beter Bodembeheer. Ook blijkt dat dat de opbrengst gelijk is aan ploegen, behalve bij fijnzadige gewassen zoals uien en wortelen. Daar blijft de opbrengst bij het toepassen van NKG achter. Bij het onderzoek naar de aardappelteelt op verschillende gronden geven tabellen overzichtelijk de opbrengsten van verschillende jaren aardappelteelt zonder ploegen ten opzichte van ploegen.

Niet kerende grondbewerking: nieuwe inzichten in toepasbaarheid en haalbaarheid.
ga naar
https://www.groenkennisnet.nl/nl/groenkennisnet/show/Positieve-ervaringen-niet-kerende-grondbewerking.htm