Ondanks dat biobased verpakkingen de laatste jaren enorm aan terrein heeft gewonnen, is het niet iets van de laatste jaren. In 1990 begon de markt langzaam te beseffen dat plastic niet bepaald milieuvriendelijk was. Vanaf dat moment is er veel gebeurd. Biobased verpakkingsconsultant Harald Kaeb behandelt de geschiedenis, het heden en de toekomst. "We zijn van ver gekomen, maar er is nog een lange weg te gaan."

Het verleden
1990 - 2010
Aan het begin van de jaren 90 werden de eerste stappen genomen voor een circulaire economie volgen Kaeb. "Veel mensen wisten wel dat er iets moest veranderen, maar wat precies was niet duidelijk. Biodegradable werd bijvoorbeeld als hetzelfde gezien als biobased." De focus lag vooral op composteerbare verpakkingen, onder andere van groente, fruit en - zeer toepasselijk - tuinaarde.

De markt was volgens Kaeb nog overduidelijk in de opstart fase. "In 2002 maakte de branche een grote groei door, consumenten waren razend enthousiast en er werd vooral gekeken naar de ontwikkeling van organische verpakkingen."

Dat veranderde in de jaren daarna - zowel op positieve als negatieve manier. Er werden uitbreidingen gedaan op de markt, steeds meer gekeken naar verpakkingen met een biologische grondstof. Tegelijkertijd groeide het besef dat zowel consument als producent een belangrijke rol spelen. Niet alleen de productie van verpakkingen, maar ook het proces wat daarna komt is belangrijk om de wereld schoon te houden. Er werd met een kritische blik gekeken naar zwerfafval, afvalstortplaatsen en het gedrag van mensen.

Heden
2015
Anno 2015 is de manier waarop naar de circulaire economie gekeken wordt sterk veranderd. De aandacht gaat nu vooral uit naar het opnieuw gebruiken van producten en recyclen in plaats van composteren en bestaat er een duidelijk onderscheid tussen bioplastic en biodegradable.

Veel nieuwe biobased verpakkingen zagen sinds 2010 het levenslicht. Zo zijn er sinds enkele jaren de compostable koffiecupjes, de PLA fles en de volledig biologisch afbreekbare drankkartons. Ook de trend van vroeger om bij de supermarkt om een plastic tasje te vragen lijkt voorbij: sinds een aantal jaren zijn er nauwelijks gratis plastic tasjes meer te krijgen in de supermarkt.

Die trend zet zich niet alleen voort in de verpakking branche. Dashboards van auto's worden steeds vaker geproduceerd van bio- of gerecycled kunststof en ook kinderspeelgoed wordt vaak gemaakt van hergebruikt plastic.

Bedrijven
Ook profileren steeds meer bedrijven zich als duurzaam, maar is het niet meer genoeg om aan te komen met de woorden dat je een groene verpakking gebruikt. Consumenten zijn kritischer geworden naar het woord 'duurzaam' en greenwashing wordt genadig de kop ingedrukt door de kenners.

Bedrijven die zich echter echt inzetten voor biologisch afbreekbare verpakkingen en bioplastic scoren goed. Danone streeft al jaren naar minder plastic gebruik, Coca Cola kwam afgelopen maand met de eerste flesjes die volledig bestaan uit bioplastic en Unilever claimt bijna geen afval meer te produceren uit hun productieproces. Toch blijft het positieve imago de voornaamste reden om voor duurzaam te kiezen, zo blijkt uit onderzoek.

De toekomst
2020 - 2050
Naar verwachting van het Nova Institute zal de markt de komende jaren alleen maar aantrekken. Vooral PET en Thermosets gaan een steeds grotere plaats innemen op de markt.

Ook zal de markt steeds toegankelijker en goedkoper, wat betekent dat steeds meer bedrijven en producten voorzien zullen worden van biobased plastic. Dit tot opluchting van Kraeb, die zelf grote bedrijven als Coca Cola al jaren adviseert bij hun duurzame strategieën.

Ook zal afval niet langer worden gezien als afval volgens Kraeb. "Recyclen kan met bijna alles - niet alleen de verpakking. Chocoladefabriek Ferrero gebruikt voortaan zijn hazelnootdoppen als grondstof voor nieuwe verpakkingen. Dat is een manier van denken die we de komende decennia steeds meer gaan zien."

Diezelfde grondstoffen zullen volgens Kraeb essentieel groener moeten worden om niet uit te putten. "De mens is inmiddels zo ver dat ze weet wat er anders moet. Nu zal het die kennis om moeten zetten naar daden. Duurzame daden."

zie meer o.a. grafieken, foto's e.a. op https://www.verpakkingsprofs.nl/kennisbank/25-jaar-biobased-verpakken-verleden-heden-en-de-toekomst